BLIEP BLOEP, NEEM UW INJECTIE.

"Goedemorgen" klinkt een stem. Of je je medicatie wilt innemen. Hij heeft ook een glaasje water voor je meegenomen. Daarna helpt hij je uit bed. Ik heb het natuurlijk over je zorgrobot, die jou in de toekomst persoonlijke zorg en ondersteuning kan bieden in het dagelijkse leven. En dat is ook wel nodig. Stel, het is 2040. Er is voorspeld dat 1.6 miljoen Nederlanders dan ouder dan 80 zal zijn (Planbureau voor de Leefomgeving). Hoe zorg je voor al die mensen?

Je kan niet anders

Hedendaags loops het al stroef genoeg in de ouderenzorg. Er zijn eigenlijk te weinig mensen om het werk te doen, en mantelzorg is gewoon niet realistisch in een samenleving waar iedereen het zo druk heeft als in Nederland. Zorgrobots zijn dan ideaal, want ze zijn makkelijk bij te produceren, worden niet ziek, gaan niet met verlog, zijn er altijd voor je. Er blijven ook vast en zeker banen bestaan voor de menselijke werkers: taken die lastig zijn voor robots, ondersteuning met hygiëne bijvoorbeeld.

Robots zijn goed

Misschien zie je het al voor je: monotone robots die zielloos een beperkt aantal commando's opvolgen. Maar dat plaatje klopt niet. Zorgrobots kunnen juist helpen met allerlei dingen, zoals eenzaamheid bestrijden, medicijnen toedienen, opstaan, aanzetten tot gezond gedrag, eten en drinken, en de alarmdiensten inlichten als het mis gaat. Ook zijn de vooruitgangen in de personalisatie van robots niet te ontkennen: een zorgrobot kan zelfs je beste vriend worden, zoals blijkt uit de documentaire "Ik ben Alice". Maar niet iedereen is het er mee eens:

Maarten Steinbuch, hoogleraar systeem- en regeltechniek aan de TU Eindhoven, vraagt het publiek te reageren op de stelling die boven zijn hoofd staat geprojecteerd: 'de robot is je allerbeste vriend.' [ ... ] 44 procent is het met zijn stelling eens. Kaaden, Anne-Marijn van der (20 maart 2014): Knuffelen met een zorgrobot (nrc)

Robots zullen in de toekomst uiteraard zelfs nog meer kunnen, mits het geld blijft stromen. En het geld, dat stroomt. Naast talloze investeringen in de industrie van onder andere de Europese Unie, zorgen zorgrobots voor banen. Dat klinkt misschien gek, want zijn zorgrobots niet juist gemaakt om mensen te vervangen? Maar als robot zijnde moet je natuurlijk wel ontwikkeld worden door een bedrijf; die ontwerpt je, programmeert je, bouwt je, test je, onderhoudt je, en daar zijn allemaal mensen voor nodig. De sector "medische technologie" is volgens het CBR verantwoordelijk voor 39 duizend banen, verdeeld over 2290 bedrijven. Daarnaast is het één van de snelst groeiende sectoren in Nederland.

Toch niet goed?

Niet iedereen is het uiteraard eens met de opkomst van zorgrobots. Een argument dat veel wordt gebruikt is dat het geld tè hard stroomt, en de kosten de pan uit stijgen.

De Europese Commissie heeft de afgelopen 7 jaar ruim 50 miljard euro uitgetrokken voor het programma "Domotica & Smart Living". Dat had wel een onsje minder gemogen. de opleiding van een hulphond kost 43000 euro. Hinten, Malou van (28 april 2014): Werken in de zorg: een hondenbaan (tpo)

Ten eerste wordt hier een foute vergelijking gemaakt. Één enkele hulphond opleiden gaat inderdaad nooit zo veel kosten als een hele industrie opbouwen. En de schaal is ook vrij anders. In Nederland worden zo'n 89 hulphonden per jaar opgeleid. Als we dit ook over 7 jaar bekijken, dan komen we uit op bijne 27 miljoen euro. Nog steeld minder, maar dan nog is het argument niet overtuigend als je je bedenkt dat je er inderdaad voor kan kiezen om niet in "Domotica & Smart Living" te investeren, maar dat die keuze resulteert in een gedeeltelijke stilstand in technologische vooruitgang.

Een ander nadeel behalve de kosten van robots is dat ze toch wel een beetje onpersoonlijk zijn. Zelfs als ze met smart-learning technieken over je leren, zijn en blijven het robots, en de band met een robot zal wel nooit hetzelfde zijn als de band met een mens, enkel omdat we robots niet beschouwen als mens. Maar als je nou echt niet van robots houdt, kun je vaak ook best een hulphond in plaats van een robot inzetten. Voor alle andere taken die over het internet aan, zoals afspraken maken bij de huisarts, kun je gewoon je computer/telefoon gebruiken, of iets als een zorghorloge.

2019-08-20 in blog #zorgrobots #ouderenzorg